“A journey is like marriage. The certain way to be wrong is to think you control it.” – John Steinbeck
“Tourists don’t know where they’ve been, travelers don’t know where they’re going.” – Paul Theroux
“I have found out that there ain’t no surer way to find out whether you like people or hate them than to travel with them.” – Mark Twain
“Like all great travelers, I have seen more than I remember, and remember more than I have seen.” – Benjamin Disraeli
People travel to wonder at the height of the mountains, at the huge waves of the sea, at the long course of the rivers, at the vast compass of the ocean, at the circular motion of the stars, and yet they pass by themselves without wondering. - Saint Augustine
Tijdens deze reis zijn we verschillende grenzen gepasseerd.
De grootste grens blijft de grens tussen Europa en Afrika. Een Zambiaanse zakenman die bij ons in het bootje zat als we naar Livingstone Island vaarden vertelde het zo.
Om Afrika te bereiken moet je één van de laatste grenzen in de wereld passeren.
Het was voor mij de tweede keer en terug viel mij het verschil op : een ander licht, een andere lucht, een andere tijd.
Toch lijkt het zo dat media, technologie , economische factoren traagjes aan deze grens knabbelen.
De zakenman vroeg mij waarom Europa achterbleef in het investeren in Zambia (zeker in vergelijking met China):
Ik antwoordde: Vanuit economisch perspectief angst voor verlies door de Afrikaanse politieke instabiliteit, Vanuit politiek en maatschappelijk perspectief toch nog een collectief schuldgevoel vanuit het koloniale verleden ?
Hij zei: Van dat schuldgevoel moeten jullie echt af: nu zijn de Chinezen Afrika aan het opkopen en dit gebeurt ook niet ten goede van de gemiddelde Afrikaan. Verder moeten de Afrikaanse leiders in eigen boezem durven kijken en het beter doen dan de voorbije jaren.
Een tweede grens die we passeerden was het hekken op de B8 baan richting Caprivi. Hier werden de auto's gecontroleerd om transmissie van mond en klauwzeer te voorkomen.
Hier was er een bijna chirurgische scheiding tussen de grote leegte van het extreem dun bevolkte Namibie met zijn eindeloze vergezichten en het 'kuifjes afrika'.
Een arme streek met vluchtig neergezette hutten en heel veel jonge mensen.
Een zeer snel uitbreidende grote stad zoals Rundu. Nog geen onveilig gevoel, ondanks onze ervaring in Ngepi Camp.
De sterke vrouwen die hun gezin met al wat ze hadden ondersteunden.
Geloof in een betere toekomst al was het maar in een volgend leven ... .
Hoop en ondernemerschap zoals we zagen in de tuin van Mozes.
De derde grens was de Chobe rivier die we over moesten om naar Botswana te rijden
We waren kort in Botswana maar dit leek een Afrikaans land dat toch al wat gesettled leek.
De structuren lagen vrij vast, de mensen leken meer zelf verzekerd. Het toerisme was goed opgebouwd en hier was je meer toerist dan reiziger.
De vierde grens was de Zambezi rivier die we met een snelle boot in Kazungula overstaken ter hoogte van een vierlandenpunt: Namibie het lege, Zimbabwe het 'mismeesterde', Botswana het gesettlede en tenslotte naar Zambia wat ook in volle ontwikkeling leek.
Hier was het soms irritante ondernemerschap van de souvenirverkopers en dit in tegenstelling tot de vorige landen zeer opvallend.
De supermarkt in Livingstone was volgestouwd, een middenklasse leek in ontwikkeling ?
De belangrijkste grens tenslotte was de grens van de angst die je soms moest overwinnen Angst voor het oncontroleerbare, het falen van techniek, het broze van gezondheid in een land met minder voorzieningen, de brute of de giftige kracht van grote en kleine beesten, het 'niet bereikbaar zijn' of het gebrek aan electriciteit.
Deze grens confronteert ons met onszelf zoals Augustinus het in de laatste quote hierboven uitdrukte.
Een reis met vier gezinnen in deze omstandigheden is en was een uitdaging en een test zoals Marc Twain dit hierboven beschreef.
We slaagden terug in deze test met grote onderscheiding.
Als je deze blog leest en ook toen we thuis verhalen vertelden, valt op dat we eigenlijk veel tegenslag hadden.
Toch is dit allerminst wat we onthouden en dit dankzij de kracht van humor, zelfrelativering, generositeit, aanvaarding wat de kracht is van 'de bende' waar we nu al zo lang mee op weekenden en op reis mogen gaan.
Mor è we wider chance
We have seen more than we remember and we will remember more than we have seen.
