Kwando Kwando Kwando

De Kwando is een zijrivier van de Chobe die een zijrivier is van de Zambezi die de rivier is die naar beneden valt in onze eindbestemming Livingstone-Victoria Waterfalls.
Voor de eerste keer begeven we ons in een gebied waar het water stroomt naar de Indische Oceaan in plaats van naar de Atlantische Oceaan.

We hadden een campsite gereserveerd gerund door Mazambala Island Lodge. Dit was enkele kilometers verwijderd van de tarmac route die de levensader is van de Caprivi strook.

We werden hier zeer goed ontvangen en via de goede organisatie van Thersia Motinga van het lokale reserveringsbureau  http://www.namibiareservations.com/ hadden we hier al een sundown trip met de boot gereserveerd.

Dit bureau had ook al gezorgd voor de reservering in Etosha, Sesriem, Aba Huab en alles bleek tip top geregeld.

Het avondeten in Mazambala Island Lodge zelf (alleen bereikbaar met de boot) bleek toch nog beschikbaar en werd vooraf telefonisch gereserveerd voor onze 16 koppige familie.

We werden door twee boten afgehaald op de campsite: één boot voor de oudjes en één boot voor de jongeren.

De trip door de 'swamps' van de Kwando rivier die hier meandert doorheen papyrus en rietvelden was onvergetelijk en (voor de oudjes) ook romantisch.

Men zegt dat dit even mooi is als de Okavango Delta en nog betaalbaar. We kunnen niet vergelijken maar het was in ieder geval fantastisch mooi.

Nijlpaarden, krokodillen, tal van ijsvogeltjes , kuddes van red lechwes (antilopen die deze water-rijke gebieden 

Bijna volle maan boven de Kwando River

Na deze lange en mooie boot tocht arriveerden we aan de Lodge waar we persoonlijk verwelkomd werden door André Visser, eigenaar en bijzonder interessante man die zijn verblijf verdeelde tussen Washington en zijn verblijf aan de Kwando Rivier.

Ook deze man was oprecht gastvrij en geïnteresseerd in het welzijn van zijn gasten.

Op de grote uitkijktoren en bij zonsondergang genoten wij in de zetels van een glaasje Sauvignon, terwijl de kinderen nog een duikje namen in het zwembad.

We mochten de batterijen opladen, niet enkel in figuurlijke betekenis, maar ook die van onze fototoestellen die na electriciteitloze kamp plaats in Ngepi maar ook in de campsite van Mazambale hier aan toe waren.

Een lekkere maaltijd terug in goed gezelschap, met nog enkele Afrikaanse grapjes voor André van Piet waren een prachtige afsluiter voor we met de boot terug gebracht werden naar onze campers op de kampeerplaats.

Laatste nacht in Namibie voor we morgen naar Botswana trekken.

De kleine prins en de Baobab

Elke dag, beetje bij beetje, kwam ik iets meer te weten over zijn planeet, over zijn vertrek van daar, over zijn reis.... 

Zo vertelde hij me de derde dag over de baobabs. En weer was het schaapje er de aanleiding toe. 

De kleine prins leek met een ernstig probleem te worstelen en uiteindelijk stelde hij me de vraag :

" Schapen eten toch wel degelijk ook struiken hé ? "

" Ja hoor "

" Ah Gelukkig maar"

Ik begreep niet waarom dat hem zo geruststelde, maar hij ging door :

" Schapen eten dus ook baobabs ? "

Ik merkte op dat baobabs nu toch wel geen struiken zijn, maar bomen die tot hoog in de hemel reiken. En dat zelfs een kudde olifanten er niet in zouden slagen ook maar één baobab klein te krijgen.  Die kudde olifanten bracht hem aan het lachen. 

"Je zou ze de één bovenop de ander moeten stapelen.."

" Maar " , merkte hij op, " vooraleer die baobabs zo groot worden, zijn het ook maar struiken "

" Inderdaad. Maar waarom wil je zo graag dat je schaapje baobabs gaat eten ? "

En hij vertelde het me.

Op zijn planeet groeien, net als op alle andere planeten, nuttige planten en schadelijke planten. En dus ook zaden van nuttige planten en zaden van schadelijke planten. Die zaden zie je echter niet. Ze slapen in de aarde, tot er eens één zin krijgt om wakker te worden. Dat rekt zich dan uit, wriemelt zich naar boven naar de zon, en wordt een vertederend dun twijgje.  Gaat het om een radijsplantje of een rozenstruikje, dan laat je het maar zijn gang gaan. Gaat het echter om een schadelijk plantje, dan moet je het wel zo snel mogelijk uittrekken.

Nu had je op de planeet van de kleine prins ook 'verschrikkelijke' zaden.... baobabzaden. De bodem van de planeet was er van vergeven. En als je te lang wacht met het wieden van de jonge baobabplantjes, dan lukt dat gewoonweg niet meer. De bomen overwoekeren de gehele planeet, doorboren ze, doen ze uiteenspatten.

" En dus is regelmaat heel belangrijk. Elke morgen, nadat je jezelf gewassen en aangekleed hebt, moet je ook voor de planeet zorgen. Elke jonge baobabplant moet verwijderd worden. Da's een niet zo moeilijk werkje, maar het is wel vervelend. "

En hij vroeg me een tekening te maken voor de kinderen van bij ons, om hen duidelijk te maken welke ernstige gevolgen het almaar uitstellen van sommige vervelende karweitjes al niet kunnen hebben.

" Soms mag je al eens iets uitstellen tot later. Maar niet als het om baobabs gaat ! Ik kende ooit een planeet, bewoond door een luiaard. Hij vergat drie baobabstruikjes..... "

En volgens de aanwijzingen van de kleine prins maakte ik volgende tekening, die verduidelijkt wat er toen gebeurde.

Ik hou er wel niet van zo'n moraliserende toon aan te slaan maar voor één keer moet het toch maar. Bijna niemand weet welk gevaar die baobabs betekenen en stel je eens voor dat je op één of andere dag verdwaalt en op zo'n asteroïde terecht komt zonder dat je dat weet van die baobabs ! Daarom zeg ik : " Kinderen, pas op voor de baobabs " , en daarom heb ik ook zo heel hard mijn best gedaan om er een mooie tekening van te maken.

Het prachtige stuk uit Saint-Exupery om te zeggen dat we schitterend baobabs gezien hebben in Mahango National Park.
Regelmaat is belangrijk en we stonden terug op tijd op om een mooie 'game drive ' te doen met de campers: Begeleid via gidsen van Ngepi Camp 48 euro per persoon voor een voormiddag, alleen met de camper voor 0 euro.

Mahango National Park is een klein gebied in de overstromingsgebieden van de Okavango op weg naar Botswana.

Je kan er op een vrij goed aangelegde weg rijden en je mag er op bepaalde plaatsen ook te voet rondlopen (Hoewel er soms leeuwen gesignaleerd worden ?)

Bobo Camper wijkend voor Olifant.

We zagen er enkele antilopes die we nog niet gezien hadden zoals de sabelantilope en de grote Roan antilope. Nijlpaarden, buffels, olifanten, watermonitors, giraffen, visarenden en ontelbare andere soorten vogels,roofvogels, reigers, ooievaars, ......

Mahango was voor ons minstens evenwaardig aan Etosha met iets meer het gevoel dat je zelf op zoek gaat naar de beesten, waar je in Etosha naar waterputten gaat en wacht op dieren die zich aanmelden.

Kortom terug een schitterende dag.

Karl ging met de kinderen iets vroeger terug en ging zwemmen in de krokodillenkooi.

Wij passeerden nog rakelings langs enkele olifanten op de baan en kwamen iets later aan in Ngepi Camp.

Hier hadden we een wat beangstigende ervaring gezien er heel wat politie aanwezig bij het kantoor en op de baan naar Ngepi Camp.

We hadden nog een internetverbinding nodig maar het bleek dat we dit toch niet in het kantoor van Ngepi Camp mochten doen en naar Divundu moesten rijden naar een internetcafé.

Toen Piet en ik hier naar toe reden merkten we terug enkele auto's met gewapende politiemannen aan de grote baan.

Toen we terug in Ngepi waren, vroegen we toch eens wat er aan de hand was: Een lokaal personeelslid fluisterde iets van een een diefstal en mogelijk een dode die gevallen was, maar de verantwoordelijke sprak enkel over een poging tot diefstal en minimaliseerde alles.

Wij waren niet zo gerust en nadien, (toen we al in België waren) lazen we dat gedurende de voorbije nacht een bewaker van Ngepi Camp vermoord werd vlakbij de poort van Ngepi .....

Moorden zijn gelukkig uitzonderlijk in Namibie en we lazen nadien dat deze misdaad mogelijk kan kaderen in een lokaal conflict tussen de uitbater van Ngepi Camp en de lokale dorpschef.(zie links)  conflict

murder at Ngepi

Gelukkig hebben we hier niet veel van gemerkt (Mor e we wider chance) en hebben nog een mooie spaghetti avond gehad aan de oevers van de Okavango.

Trek me uit de vlaamse klei

Zondag aan de oevers van de Kavango.

Zoals we afgesproken hadden met Valerie, de avond voordien, gingen we naar een kerkdienst.
We reden met de campers over enkele zandbaantjes samen met Isaac die ons gidste. Isaac is katholiek maar we gingen naar een protestante kerk die ook door Valerie gesteund werd.
De kerk bleek een golfplaten gebouw te zijn want  de vorige kerk was weg geblazen en gespoeld  door wind  en overstromingen van de Kavangoen. Er waren via Valerie door enkele vrijwilligersgroepen uit USA  en uit Wales werken uitgevoerd  om een nieuwe kerk te bouwenen er stonden al funderingen.
Wat we zagen in de kerk heeft ons toch blij gemaakt, zoals Raymond van het Groene Woud het bezongen heeft:  Er werd voluit gezongen en er was een lokaal drummersensembleke achter ons dat alles begeleidde. We mochten onze liedjes ook zingen die we de avond voordien hadden voorbereid maar we hadden toch het gevoel dat deze liedjes  'verbleekten' ten opzichte van de warmte en luidkeelse overgave van het plaatselijk koor.
Tijdens de viering werden door een tolk wat teksten van de dominee  in het Engels vertaald en we werden bij momenten toch geconfronteerd met onszelf: 'De hemel is een plaats met veel kamers maar  waar er altijd genoeg eten is, een dak boven je hoofd, ... .'
Karl heeft nog een woordje gedaan, we werden ten dans gevraagd en we voelden ons toch op een of andere manier verbonden met de  lokale gemeenschap.
Dus gingen we verder met een blij gemoed en vol goede herinneringen aan N'kwazi Lodge op weg naar de volgende bestemming.

Onderweg naar Ngepi Camp  passeerden we aan Popa Falls waar we een picnic hielden.

Ter hoogte van de Popa Falls is een aardplaat gebroken waardoor de Okavango rivier niet meer vloeide naar de oceaan maar naar de Okavango Delta wat eigenlijk een moeras is waar het toegevoerde water verdampt.

Ook een deel van de bril van Heleen zal mee gevloeid zijn naar de delta en wacht daar op een eerlijke vinder.

De Popa Falls zijn dus niet veel meer dan stroomversnellingen maar een leuk natuurpark met veel vogels, otters die we zagen en krokodillen en nijlpaarden die we gelukkig niet zagen.

Een beetje verderop de Okavango Rivier en 4 bumpy kilometers van de hoofdweg bereikten we Ngepi Camp. 

Wat ons eigenlijk een beetje opviel na Nkwazi Lodge was dat de mensen langs de weg niet zo spontaan vriendelijk waren. 

Ook de ontvangst in Ngepi Camp was ook minder hartelijk dan wat we tot nu gewoon waren.

Onze kamp plek echter was ongelofelijk mooi gelegen langs de oevers van de Okavango.

Aan de overkant van de rivier konden we heel wat wild zien lopen en vlakbij waren ook nijlpaarden te horen en te zien.

's Avonds hebben we de kamp-plaats verkend, zijn de kinderen gaan zwemmen in een krokodilvrije kooi in de rivier.
Bij het avondmaal hadden we terug goede companie aan tafel en we zijn rustig gaan slapen ....

De tuin van Mozes

We hadden gepland om het ritme van de reis iets te vertragen en nu op de meeste plaatsen twee nachten na elkaar te blijven en deze relatieve rust was welkom.
De sfeer zat er nog steeds goed in en de technische problemen (die in deze blog belangrijk leken) bleven voor iedereen nog bijzaak onder het motto 'Mor e we wider toch chance !'.

Vandaag dus een dag om mee te leven en proberen te voelen waar het voor de mensen hier om draait.

Nkwazi Lodge bleek een uitstekende lokatie te zijn om dit te doen en we hadden de avond (en de maanden daarvoor) een mooi programma uitgedokterd.
Valerie is de eigenaar van deze lodge en is een wonderbaarlijke vrouw met een groot en warm hart.
Het was haar verjaardag en het team van de lodge trakteerde haar op een dansje en een zangstonde.

We vertrokken te voet vanuit de lodge en campsite die vlak naast de Okavango ligt met Isaac als gids.
Isaac werkt voor de lodge en traint ook de jeugdploegen van het dorp dat rond Nkwazi Lodge ligt.
Het 'dorp' is hier een lukraak  verspreide verzameling van hutten en kleine 'compounds' behorend tot families.
We leerden dat het grootste deel van het land dat we zagen in het regenseizoen overstroomde  met dus jaarlijkse nood tot migratie van heel wat mensen. Dit werd door de Namibische regering ge-organiseerd en zij stuurden vrachtwagens. Dit betekent voor de mensen echter  ook dat zij hun hutten ieder jaar terug moeten opbouwen.

Waarom dan zo dicht bij de rivier gaan wonen als ze toch ieder keer in overstromingsgebied terecht komen: Omdat ze zo minder ver moeten lopen om water te gaan halen (er is geen waterleiding maar hier was Valerie bezig met een project om een grote pomp aan te kopen die het water van de rivier landinwaarts zou pompen).

We wandelden over de paadjes naar een zanderig voetbal terrein.
Hier vond dus de match Namibie Belgie plaats.
De Namibische ploeg bestond uit jongetjes van 12-14 die allemaal dubbel zo rap en vooral dubbel zo lang liepen als ons (en ja jeugd: ik spreek voor mezelf).
Dit tot groot jolijt van de talrijk opgekomen supporters.
Toch hielden we goed stand en verloren we uiteindelijk met 0-1 in de laatste minuten nadat we de defensie wat verwaarloosd hadden.

De schone truitjes blijven daar en zullen dienen voor de  plaatselijke 'miniemen'

Na deze memorabele voetbalmatch en de groepsfoto en verbroedering zijn we verder op bezoek gaan in het dorp en hebben samen met Isaac enkele families bezocht.
Het bleken verhalen van overleving maar met toch heel wat kracht en ook vreugde en waarbij we ook zagen dat er investering was van de regering via het leveren van toiletten en ook van zonnecellen voor het opladen van gsm's.

Er was onderwijs en dit werd sterk gestimuleerd niet alleen door regering maar toch ook door de mensen ter plaatse en ook door Valerie die ook meehielp aan de studies van oa een jongen die nu voor arts studeerde in Rusland.

Dus verhalen van armoede maar toch ook van hoop. Verhalen ook van sterke vrouwen die ondanks hun man die hen in de steek liet voor alcohol er toch in slaagden om hun families te onderhouden.
Het kappen van riet en stro of hout om huizen te bouwen is voor veel mensen een belangrijke bron van inkomen. Een bundel riet kostte ook voor hen 50 namibische dollar of dus zowat 5 euro.

wadende ezels: deze worden heel veel gebruikt vooral voor transport 

Isaac toont ons hoe in dit droge land toch heel wat bronnetjes en water aanwezig zijn

 In de namiddag was er een boottocht gepland met Mozes.
Mozes had ons de eerste avond ontvangen op de campsite en was verwonderd dat ik hem kende als Mozes van de Tuin;

Ik had al iets over hem gelezen: the garden of moses

Moses nam ons mee voor een boot-tocht op de Okavango.
Hij bleek ook een goede vogelkenner te zijn en had zijn boek waar hij lang op gestudeerd had bij zich.

We zagen zeldzame reigers, bijenetertjes, openbekooievaars, jacana's (met short staarts en short beentjes).

We konden voor een aperitief en voor de foto even illegaal in Angola wat de overkant van de rivier was.

En dan toonde Moses ons vol trots zijn tuin die hij zelf aangelegd had. Hij bouwde er eigenhandig een stenen huis bij en toonde ons de kleine pomp die alles mogelijk maakte.
Hij had nu net een lening aangegaan om een grotere pomp te kopen die nog meer land kon irrigeren en waardoor hij meer groentes kon kweken. Hij toonde rode bietjes, pompoenen, sla, ajuinen, bananebomen, granaatappels, citroenen, ... die hij met veel liefde kweekte, soms met een handboek want hij wist niet altijd wat de zaaitijd van de verschillende groentes was.

Hij was wat ontgoocheld dat niet meer mensen zijn voorbeeld volgden: er was water, er was grond, er was goed weer maar je moest er wel voor werken !.

Na dit bezoek gingen we terug naar Nkwazi lodge voor het avondmaal dat we zelf bereiden.
We hebben toen enkele liedjes voorbereid voor de volgende dag, want dan gingen we naar een plaatselijke kerkje.
Het werd een superavond met na de rustige liedjes ook heel veel liedjes uit de oude doos.

Het riet langs de Okavango met aan de overkant Angola

Een familie aan de oevers 

Kinderen die de was doen in de Okavango

Sundown langs de Okavango

Grens in Namibië

's Morgens heel vroeg hebben we afscheid genomen van Boebe en Lieve die  op die dag de lange rit naar Kunene River Lodge maakten in Kaokaland wat het Noorden van Namibië is.

Eerst hebben we nog ontbeten naast één van de waterputten dicht bij het kamp en hebben hier nog veel grote vogels, zebra's, kudu's, springbokken gespot bij de koffie.

Wij zijn dan nadien via rustige goed aangelegde wegen doorgestoomd via Tsumeb en Grootfontein  naar Rundu.

Heel opvallend voor ons was het vrij plotse verschil in land toen we een hekken op de grote baan passeerden dat aangelegd was om te controleren op mond en klauwzeer.
Dit is de grens van de Kavango streek wat druk bevolkt is, mede door een toestroom van economische vluchtelingen uit Angola maar ook heel arm.

De baan vooraf was vrij monotoon met wel een verschil in  vegetatie (cfr de palmen).
Na deze  grens belanden we vrij plots in een ander (of het echte ?) Afrika met dorpjes langs de kant, heel veel mensen wandelend, transporterend langs de baan.
Een volledig ander beeld dan 'het grote niets' dat we tot nu toe gezien hadden.

Het bleek de aanloop naar een stad in volle ontwikkeling : Rundu
zie ook
rundu grows and grows

mo artikel over steden

Hier zijn we eerst inkopen gaan doen in de plaatselijke 'mall' waar heel wat drukte aanwezig met lange wachtrijen.

We kochten ook truitjes voor de lokale voetbalploeg tegen wie we een match gepland hadden op zaterdag.

Het werd dus terug na zonsondergang wanneer we via een hobbelige zanderige baan toekwamen in Nkwazi Lodge.

Hier werden we hartelijk ontvangen en begeleid naar de kamp-plaats.

We kregen een heerlijke maaltijd voorgeschoteld aan de oevers van de Okavango rivier.

De groentjes waren vers en waarom en hoe gingen we de dag nadien ontdekken.

Njamutoni

Vandaag onze laatste dag samen met Boebe en Lieve en een rit van 120 km door het reservaat naar Namutoni.

Ondertussen toch nog een platte band bij Piet en dus blij dat we toch de nieuwe band gehaald hadden.
In Halali bleek de garagehouder toch banden te kunnen vermaken, zij het op ambachtelijke wijze.
De ambtenaar-garagist in  onze vorige stek Okaukuejo had al 6 jaar een machine in bezit  om banden te vermaken maar  die was jammer genoeg ook al 6 jaar  kapot (en dat was toch heel lastig was voor hem, want hij moest dit al 6 jaar uitleggen aan toeristen met platte banden)

De garagist in Halali echter had een soort hefboomsysteem in bezit dat mits voldoende contre-poids (met name Boebe en Piet) toch in staat was om zowel de onherstelbare band met de twee gaatjes als het nieuwe papwiel van Piet te herstellen.

De picknick (in de camper) met zich op een mooie plas (Rietfontein) was bijzonder.
Het is toch een luxe om via de de grote vensters van onze camper toch dichtbij de dieren te zijn met toch de mogelijkheid om rustig aan tafel te zitten.
Te voet lopen in Etosha is verboden om evidente redenen van leeuwen of hyena's, ....

De rit verder naar Namutoni via het punt Okerfontein was prachtig maar met toch diepe putten en was rand berijdbaar voor 2X4.

's Avonds toch vrij goed op tijd in Namutoni en klaar om een lekkere en gezellige avond door te brengen op het binnenplein van het Namutoni fort wat begin de jaren 1900 door de Duitsers werd gebouwd.